Τρίτη 31 Μαΐου 2011

Δημοπρασία της Ελλάδας και διεθνής κηδεμονία


Για πρωτοφανή σε χώρα-μέλος της Ε.Ε. παρέμβαση κάνουν λόγο οι "Financial Times" σε δύο δημοσιεύματα. Μιλούν για "δημοπρασία" της Ελλάδας καθώς και για διεθνή κηδεμονία στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό και στις πωλήσεις περιουσίας.Οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπραγματεύονται μία συμφωνία που θα οδηγούσε σε μια χωρίς προηγούμενο εξωτερική παρέμβαση στην ελληνική οικονομία, συμπεριλαμβανομένων της διεθνούς εμπλοκής στην είσπραξη φόρων και στην ιδιωτικοποίηση κρατικής περιουσίας, με αντάλλαγμα νέα δάνεια διάσωσης για την Ελλάδα.

Πηγές που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις δήλωσαν ...πως το πακέτο θα περιλαμβάνει και κίνητρα, ώστε οι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων να παρατείνουν οικειοθελώς το πρόγραμμα αποπληρωμής της Ελλάδας, καθώς και έναν ακόμα γύρο μέτρων λιτότητας. Οι αξιωματούχοι ελπίζουν πως έως και το ήμισυ της νέας χρηματοδότησης ύψους 60 - 70 δισ. ευρώ που χρειάζεται η Ελλάδα μέχρι το τέλος του 2013 θα μπορούσε να προέλθει από νέα δάνεια. Στο πλαίσιο του προγράμματος που υποστηρίζουν ορισμένοι, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της χρηματοδότησης θα μπορούσε να καλυφθεί από την πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων και από τις αλλαγές στους όρους αποπληρωμής για τους ιδιώτες ομολογιούχους.

 
Οι χώρες της ευρωζώνης και το ΔΝΤ θα χρειάζονταν να δανείσουν επιπλέον 30 - 35 δισ. ευρώ, πέραν του δανείου των 110 δισ. που έχουν ήδη υποσχεθεί στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης της χώρας, που συμφωνήθηκε πέρυσι. Οι αξιωματούχοι, ωστόσο, προειδοποίησαν πως σχεδόν κάθε στοιχείο του νέου πακέτου μπορεί να αντιμετωπίσει την αντίθεση τουλάχιστον μιας εκ των κυβερνήσεων και των θεσμών που εμπλέκονται στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις και ότι η συμφωνία ίσως ναυαγήσει.

Την Παρασκευή η ελληνική κυβέρνηση απέτυχε να εξασφαλίσει τη συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τα νέα μέτρα λιτότητας, που οι Ευρωπαίοι δανειστές επιμένουν πως είναι απαραίτητη για να χορηγηθεί νέο πακέτο διάσωσης. Επιπλέον, η ΕΚΤ εξακολουθεί να είναι αντίθετη στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους που θα μπορούσε να θεωρηθεί credit event - δηλαδή αλλαγή στους όρους, η οποία θα μπορούσε τεχνικά να χαρακτηριστεί χρεοκοπία.

Ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος, ωστόσο, που εμπλέκεται στις διαπραγματεύσεις, δήλωσε πως οι αντιρρήσεις της ΕΚΤ μπορούν να καμφθούν εάν ο επαναπρογραμματισμός του ελληνικού χρέους δομηθεί σωστά. Παρά τα εμπόδια, οι πιέσεις εντείνονταν ώστε να υπάρξει συμφωνία εντός των επόμενων τριών εβδομάδων, λόγω της απειλής του ΔΝΤ να μη χορηγήσει το δικό του μερίδιο της επόμενης δόσης του δανείου, εάν η Ελλάδα δεν δείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες τις απαιτήσεις της χρηματοδότησης για τους επόμενους 12 μήνες.

 
Οι αξιωματούχοι θεωρούν πως η χώρα δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές τον Μάρτιο -όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί στη συμφωνία για το τρέχον πακέτο των 110 δισ. ευρώ- και αυτό σημαίνει ότι το ΔΝΤ απαγορεύεται να χορηγήσει επιπλέον ρευστό. Χωρίς τα κεφάλαια του ΔΝΤ, είτε οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα αναγκάζονταν να καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό είτε η Ελλάδα θα οδηγούνταν στη χρεοκοπία. Έτσι, για να γυρίσει το ΔΝΤ, η νέα συμφωνία θα πρέπει να επιτευχθεί μέχρι την προγραμματισμένη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε., στις 20 Ιουνίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από το ρεπορτάζ στο editorial τους οι "F.T." αναφέρουν πως η Ελλάδα βγαίνει στο σφυρί, θέτοντας ερωτήματα για το κατά πόσον οι αποκρατικοποιήσεις θα συνεισφέρουν στο να απαντηθούν τα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησής της για τα επόμενα δύο χρόνια και με το αν θα πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση του χρέους της. Editorial: Βγάζοντας την Ελλάδα στο "σφυρί"
Σύμφωνα με την κ. Μαρία Δαμανάκη, την επίτροπο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χώρα μπορεί να αναγκαστεί να φύγει από την ευρωζώνη και να ξαναφέρει τη δραχμή αν δεν εφαρμόσει τα μέτρα λιτότητας και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται από τους διεθνείς δανειστές της. Αν και δεν ευθύνεται για οικονομικά ζητήματα, το μήνυμά της δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολίας για τον κίνδυνο που εγκυμονεί η κρίση χρέους στη χώρα για τη νομισματική ένωση της Ευρώπης. Αποτελεί μια σοβαρή προειδοποίηση στις δυνάμεις αυτές του κυβερνώντος κόμματος της Ελλάδας και των συνδικαλιστικών συμμάχων τους που αντιστέκονται στις μεταρρυθμίσεις.

Η μεγαλύτερη διαμάχη αφορά στην υπόσχεση της κυβέρνησης να αντλήσει 50 δισ. ευρώ από τις αποκρατικοποιήσεις μέχρι το 2015. Η συμμετοχή του Δημοσίου σε εταιρίες κοινής ωφέλειας, σε τράπεζες, στο πρώην τηλεπικοινωνιακό μονοπώλιο και σε άλλες επιχειρήσεις όπως ο ΟΠΑΠ- που είναι η μεγαλύτερη εταιρία λοταρίας και αθλητικού στοιχηματισμού της Ευρώπης- υποτίθεται ότι τίθενται προς πώληση. Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι αποφασισμένοι η Ελλάδα να τηρήσει την υπόσχεσή της. Ορισμένοι policymakers, μάλιστα, θέλουν οι αποκρατικοποιήσεις να τεθούν υπό τον έλεγχο εξωτερικής αρχής, για να διασφαλιστεί η ακεραιότητα της διαδικασίας.

Η Ελλάδα σίγουρα θα επωφελούνταν από τα υψηλότερα επίπεδα ανταγωνιστικότητας και από την αποδοτικότητα που θα έφερνε ο περιορισμός του ρόλου του Δημοσίου στην οικονομία. Μια δυναμική προσπάθεια αποκρατικοποιήσεων θα αγόραζε παράλληλα χρόνο για τη χώρα Ελλάδα και την ευμένεια των πιστωτών της, καθώς αναζητά επιπλέον οικονομική στήριξη για να αντισταθμίσει τον εξοβελισμό της από τις αγορές.
Ωστόσο, ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν είναι πανάκεια για την Ελλάδα. Ακόμα και αν προχωρήσει, θα επιτύχει μόνο σταδιακή μείωση του δημοσίου χρέους, το οποίο έχει αυξηθεί στο κολοσσιαίο ποσοστό του 150% του ΑΕΠ. Υπό το φως των δηλώσεων της κ. Δαμανάκη, οι επενδυτές δικαίως θα αναρωτηθούν αν έχει νόημα να πληρώσουν premium για την απόκτηση ποσοστών η αξία των οποίων θα μπορούσε να κατακρημνιστεί στο χάος που θα πυροδοτούσε πιθανή έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Όσο για την ιδέα να τεθούν επικεφαλής ξένοι, ενέχει τον κίνδυνο πυροδότησης έκρηξης διαδηλώσεων για τη χαμένη εθνική κυριαρχία, η οποία θα υπονόμευε ολόκληρη την προσπάθεια για οικονομική ανάκαμψη.

Το ΔΝΤ και η ευρωζώνη δικαίως πιέζουν την Ελλάδα να ξεκινήσει αμέσως την πώληση περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν υποψίες ότι η έμφαση που δίνουν οι πιστωτές στις ιδιωτικοποιήσεις είναι απλώς ο μανδύας που κρύβει την ανικανότητά τους να συμφωνήσουν σε ευρύτερη λύση για τα προβλήματα της χώρας. Τα βασικά θέματα είναι το πώς θα χρηματοδοτήσουν την Ελλάδα τα επόμενα δύο χρόνια και αν θα πρέπει να αναδιαρθρώσουν το χρέος της. Και καμία αποκρατικοποίηση, όσο μεγάλη και αν είναι, δεν θα κάνει αυτά τα καυτά ερωτήματα να εξαφανιστούν.