Μόλις τέσσερις μήνες μετά την ακύρωση από το Συνταγματικό Δικαστήριο των Τιράνων της ελληνο-αλβανικής συμφωνίας για την οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλασσίων ζωνών, το αλβανικό Κοινοβούλιο ψήφισε ομόφωνα νομοσχέδιο που δίνει άδεια εισόδου και παραμονής σε λιμάνια της χώρας σε πέντε τουρκικά πολεμικά σκάφη. Αφορμή για την απόφαση αυτή έδωσε η διεξαγωγή κοινών ναυτικών ασκήσεων που θα διεξαχθούν από τις 15 έως τις 20 Ιουνίου, με τη συμμετοχή 1.125 πεζοναυτών που επιβαίνουν στα τουρκικά πλοία (τέσσερις φρεγάτες και ένα βοηθητικό σκάφος).
Η κίνηση εντάσσεται στη μακροχρόνια στενή αμυντική συνεργασία Τιράνων - Αγκυρας, η οποία χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν τούρκοι αξιωματικοί ανέλαβαν την αναδιοργάνωση του αλβανικού στρατού κατά τα ΝΑΤΟϊκά πρότυπα. Η Τουρκία, στο πλαίσιο της άσκησης επιρροής στα Βαλκάνια, έχει επενδύσει στη σχέση αυτή και είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια έχει δωρίσει στην Αλβανία στρατιωτικό υλικό αξίας μεγαλύτερης των εκατό εκατομμυρίων δολαρίων.
Πριν από δύο μήνες ολοκληρώθηκε ο εκσυγχρονισμός της βάσης υποβρυχίων στο Δυρράχιο με τη μισή χρηματοδότηση να είναι τουρκική, ενώ το ίδιο είχε γίνει πριν μερικά χρόνια με την ανακατασκευή του ναυστάθμου στον Αυλώνα.
Η ναυτική συνεργασία με την Αλβανία είναι ειδικού ενδιαφέροντος για την Τουρκία, καθώς της προσφέρει βάσεις ελλιμενισμού στην Αδριατική και μάλιστα σε απόσταση αναπνοής από τα στρατηγικής σημασίας στενά του Οτράντο. Ταυτόχρονα της παρέχει τη δυνατότητα παρουσίας εκτός από το Αιγαίο και στο βορειοδυτικό άκρο της Ελλάδας.
Το υπουργείο Εξωτερικών κρατά χαμηλούς τόνους και λέει ότι πρόκειται για μια προγραμματισμένη άσκηση, ενώ διευκρινίζει ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου οφείλεται στην αλβανική νομοθεσία, η οποία απαιτεί κοινοβουλευτική έγκριση για ελλιμενισμό πλοίων ή παρουσία ξένου στρατού στο έδαφός της άνω των 200 ατόμων.
Ωστόσο, όπως λένε διπλωματικές πηγές, κάθε στρατιωτικού τύπου δραστηριότητα σε όμορες χώρες παρακολουθείται στενά και πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για μια μόνιμη συνεργασία, με ιδιαίτερη κινητικότητα το τελευταίο διάστημα.
Η Τουρκία είναι προφανές ότι επωφελείται και από την πολιτική κρίση που υπάρχει εδώ και μήνες στην Αλβανία με την κόντρα μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος του Σαλί Μπερίσα και των σοσιαλιστών του Εντι Ράμα, για να προωθήσει τα σχέδια επέκτασης της δράσης της σε Αδριατική και Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι περιπολίες και ασκήσεις του τουρκικού «Στόλου της Ανοιχτής Θάλασσας» στην ευρύτερη αυτή γεωγραφική περιοχή.
Αντίθετα, η Ελλάδα, ενώ σωστά προχώρησε στην κύρωση της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης της Αλβανίας με την Ε.Ε. και προωθεί την «Ατζέντα 2014» για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ενωση, δείχνει να μην μπορεί να αξιοποιήσει το πλεονέκτημα της συμμετοχής της στην Ενωση με προώθηση λύσεων στις εκκρεμότητες με τους γείτονές της.
Ηδη, από τον Ιανουάριο, όταν ακυρώθηκε η ελληνο-αλβανική συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα, πολλοί ήταν αυτοί που «έβλεπαν» τουρκική ανάμειξη στην απόφαση ακύρωσης, αφού ο προσδιορισμός της υφαλοκρηπίδας (και μάλιστα των Διαποντίων Νήσων μεταξύ Κέρκυρας και Αλβανίας) θα αποτελούσε προηγούμενο και για το Αιγαίο, κάτι που με κανένα τρόπο δεν επιθυμούσε η Αγκυρα.
Στο θέμα αυτό η Αθήνα τονίζει ότι θεωρεί αμοιβαία επωφελή τη συμφωνία, χαρακτηρίζει «χωρίς νομική βάση» την απόφαση του αλβανικού δικαστηρίου, επιμένει ότι η συμφωνία πρέπει να εφαρμοστεί και ακολουθεί «προσεκτικά βήματα», χωρίς μέχρι στιγμής, όμως, κάποιο ορατό αποτέλεσμα.