Το γερμανικό περιοδικό δεν θεωρεί τυχαίο ότι τα ραντεβού θα γίνουν με κλειστά χρηματιστήρια
Βερολίνο
Εκτενές ρεπορτάζ στο εβδομαδιαίο περιοδικό Spiegel με τίτλο «Αναμέτρηση τα μεσάνυχτα» και υπότιτλο «Ο επικεφαλής της Deutsche Bank επικρίνει τους πολιτικούς, το Βερολίνο επικρίνει το Παρίσι, ο Βορράς το Νότο – ο κόσμος προσδοκεί από την επόμενη Σύνοδο της ΕΕ ένα απελευθερωτικό χτύπημα, ωστόσο οι Ευρωπαίοι είναι βαθιά διχασμένοι. Θα αναλάβει τελικά η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ την ηγεσία;» αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
Δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι οι σημαντικότερες συναντήσεις της επόμενης εβδομάδας θα πραγματοποιηθούν εντός του Σαββατοκύριακου, εκτός δηλαδή των ορών λειτουργίας των χρηματιστηρίων από φόβο για τις ενδεχόμενες αντιδράσεις των επενδυτών. Σε αυτή την άποψη συγκλίνει και ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-ΚλοντΓιούνκερ. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο αυξημένες οι προσδοκίες από μια σύνοδο της ΕΕ και ποτέ άλλοτε οι Ευρωπαίοι δεν ήταν τόσο διχασμένοι.
Όλο και περισσότερα κράτη καταλήγουν υπό την πίεση της κρίσης χρέους, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο αυξάνονται οι αμφιβολίες για το αν η Ευρώπη μπορεί να απελευθερωθεί με τις δικές της δυνάμεις από τον βάλτο του χρέους. Ήδη χώρες με αναδυόμενες οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Κίνα δηλώνουν πρόθυμες να συνδράμουν, ενώ και οι ΗΠΑ αυξάνουν την πίεσή τους στην Ευρώπη για την εξεύρεση λύσης.
Στο μεταξύ η κρίση εμπιστοσύνης μεταπηδά και στις τράπεζες, οι οποίες πριν από τρία περίπου χρόνια προκάλεσαν την οξεία χρηματοπιστωτική κρίση και κατέστησαν αναγκαία τα πακέτα διάσωσης πολλών δισεκατομμυρίων. Ήδη την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος της Deutsche Bank Γιόζεφ Ακερμαν εναντιώθηκε με όλες του τις δυνάμεις στην αναγκαστική κεφαλαιοποίηση των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών. Ο αγώνας για την απόφαση σχετικά με το ευρώ αποτελεί την τελευταία μάχη του στην ηγεσία της μεγαλύτερης τράπεζας της Γερμανίας.
Το αποτέλεσμα είναι ανοιχτό: Μπορεί η Ελλάδα να υπολογίζει σε μια μερική απομείωση του χρέους της; Αν πετύχει, θα προστατευτούν οι άλλες υποψήφιες προς χρεοκοπία χώρες από τη μετάδοση; Πώς μπορεί να εμποδιστεί η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, όταν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα στην πραγματικότητα υποτιμηθούν μαζικά;
Εν μέσω αυτών των ερωτημάτων έχει διαμορφωθεί μια ομάδα χωρών που ζητούν ένα ριζικό «κούρεμα» χρέους για την Ελλάδα και την ουσιαστικά ισχυρότερη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών απ’ ό,τι είχε μέχρι τώρα συμφωνηθεί. Την τάση αυτή υιοθετούν κυρίως χώρες που ακόμη διατηρούν την βέλτιστη αξιολόγηση ΑΑΑ των οίκων αξιολόγησης. Το σχέδιό τους είναι να παροτρυνθούν οι τράπεζες σε εθελοντική αύξηση του μεριδίου χρηματοδότησης των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Αν η απόφαση ενός ‘κουρέματος’ δεν οδηγηθεί σε ένα ποσοστό τουλάχιστον 50%, οι τράπεζες θα πρέπει να εξαναγκαστούν προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς πολλά στοιχεία συνηγορούν πλέον ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να μειώσει το υψηλό της χρέος.
Αυτό που καθίσταται σαφές από τις διεργασίες είναι ότι οι τράπεζες θα πρέπει να συμμετέχουν σε ένα «κούρεμα» του χρέους και μάλιστα σε ποσοστό πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι είχε αρχικά συμφωνηθεί και όχι να επωμιστούν το βάρος για άλλη μια φορά οι φορολογούμενοι. Για ποιο λόγο άλλωστε διασώθηκαν οι τελευταίες;
Ωστόσο η αντίσταση για τη συμμετοχή σε ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» προέρχεται κυρίως από το Παρίσι, καθώς ορισμένες γαλλικές τράπεζες έχουν δανείσει εξαιρετικά πολλά χρήματα σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία ή η Ιταλία. Ο γάλλος πρόεδρος ΝικολάΣαρκοζύ φοβάται μάλιστα ότι η υποτίμηση των αντίστοιχων τίτλων θα μπορούσε να επιφέρει την κατάρρευση του γαλλικού τραπεζικού συστήματος. Παρόλα αυτά δέχεται την υποστήριξη όχι μόνο των νοτιοευρωπαϊκών χωρών, αλλά και της ΕΚΤ.
Για το λόγο αυτό και οι διασώστες της ευρωζώνης θέλουν να προετοιμάσουν τις τράπεζες με φρέσκο κεφάλαιο σε ένα μεγαλύτερο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Καταρχάς δεν πρόκειται για τα αποθέματα των ελληνικών κρατικών ομολόγων στα λογιστικά βιβλία των τραπεζών, τα οποία οι τράπεζες έχουν ήδη μειώσει. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η DeutscheBank διαθέτει συνολικά 900 εκατ. ευρώ σε συνολικό ισοζύγιο περίπου 1,8 τρις ευρώ.
Ωστόσο, γίνεται όλο και πιο πιθανό ότι μετά από ένα τέτοιο ‘κούρεμα’ του ελληνικού χρέους οι επενδυτές θα δουν με κριτικό βλέμμα την πιστοληπτική ικανότητα χωρών όπως η Ιταλία ή η Πορτογαλία και επομένως υφίσταται κίνδυνος να πρέπει να υποτιμηθούν τα ομόλογά τους. Για το λόγο αυτό προωθείται και το σενάριο συγκρότησης ενός μαξιλαριού ασφαλείας για ίδιον κεφάλαιο των τραπεζών, όπως είναι και το αίτημα του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο. Αν και δεν έχει καθοριστεί ακόμη το συνολικό ποσό από την νεοϊδρυθείσα Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ), κυκλοφορούν ήδη δραματικά σενάρια για την κρίση αναφορικά με τα ποσά που μπορεί να χρειαστούν διάφορες τράπεζες.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους αρνούνται μια τέτοια ενέργεια. Χαρακτηριστικά ο ο κ.Άκερμαν έμμεσα αμφισβήτησε την ικανότητα των πολιτικών να επιλύσουν με μόνιμο τρόπο την κρίση, ενώ θεώρησε τις ιδέες για μια ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ως ‘αντιπαραγωγική’. Όπως μάλιστα επεσήμανε το κλειδί στην επίλυση του προβλήματος βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο στις κυβερνήσεις και όχι στις τράπεζες.
Οι δηλώσεις του προκάλεσαν την άμεση αντίδραση των πολιτικών. Η πολιτικός της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης CSU Γκέρτα Χάσεφελντ επέρριψε στον Ackermann έλειψη «όχι μόνο οικονομικής, αλλά και κοινωνική ευθύνης», ενώ οι τράπεζες τέθηκαν και στο στόχαστρο του γενικού γραμματέα του ίδιου κόμματος Αλεξάντερ Ντομπρίντ. Όμως ο ελβετός πρόεδρος της Deutsche Bank θέλει να παρουσιάζεται παγκοσμίως ως ο άνθρωπος, ο οποίος εν μέσω χρηματοπιστωτικής κρίσης κατεύθυνε την τράπεζά του χωρίς κρατική βοήθεια. Τώρα όμως ο κ. Άκερμαν βλέπει να απειλείται το έργο της ζωής του μέσω της προγραμματισμένης ενίσχυσης με δημόσιο χρήμα.
Ο ίδιος απηύθυνε προσωπικά στην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ επείγουσα έκκληση, φαινομενικά με επιτυχία: Μετά από μια συμφωνία Γαλλίας και Γερμανίας, οι τράπεζες μπορούν να προσπαθήσουν να εφοδιαστούν με φρέσκο χρήμα από τις ιδιωτικές κεφαλαιαγορές. Ωστόσο οι Γάλλοι προσπαθούν παρά τις διάφορες ανακοινώσεις να λάβουν τουλάχιστον ένα μέρος του κεφαλαίου για τις τράπεζές τους και από διεθνή ταμεία, όπως ο μηχανισμός διάσωσης EFSF και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Στο μεταξύ προκύπτει το ερώτημα υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορεί ο EFSF να επαναγοράζει μελλοντικά κρατικά ομόλογα. Το Βερολίνο θέλει επαναγορά μέσω του μηχανισμού μόνο για τα ομόλογα των χωρών, για τις οποίες έχει ήδη αποφασιστεί ένα πρόγραμμα βοήθειας. Η Γαλλία από την πλευρά της επιμένει στις λιγότερες δυνατές προϋποθέσεις, έχοντας ταυτόχρονα και την υποστήριξη του κ. Γιούνκερ.
Τώρα έρχεται η σειρά της κ. Μέρκελ. Μέχρι τώρα η καγκελάριος δεν είναι διατεθειμένη να ικανοποιήσει το αίτημα για μεγαλύτερο απελευθερωτικό χτύπημα. Κυρίως όμως δεν έχει λάβει συγκεκριμένη θέση για την περίπτωση ενός «κουρέματος». Ήδη προειδοποίησε για «περιπέτειες» και δεν απέκλεισε πλέον την προηγούμενη εβδομάδα μία «συντεταγμένη χρεοκοπία» της Ελλάδας. Στο μεταξύ περιμένει την έκθεση της Τρόικας και τα αποτελέσματα των στρες τεστ των ευρωπαϊκών τραπεζών. Τότε, η κ.Μέρκελ θα πρέπει να αποφασίσει οριστικά για το αν θα δώσει ένα σήμα προς τις αγορές.
Αναρτήσεις
